2010年11月23日 星期二

田嬰

田嬰是蜻蛉目(Odonata)的昆蟲,有大蕊複眼,兩對長長透明的翼仔佮躼長的身軀. 田嬰的目睭不止仔利, 怹一般食蠓蟲、(蠓仔、胡蠅)、蜂、尾蝶等等的細隻蟲,田嬰定佇水池仔、溪仔、湳地附近出現,怹袂叮人。

Tshân-enn sī Odonata-ba̍k ê khun-thiông, ū tuā-luí ho̍k-gán, 2 tuì tn̂g-tn̂g thàu-bîng ê si̍t-á, kap lò-tn̂g ê sin-khu. Tshân-enn ê ba̍k-tsiu put-tsí-á lāi. In it-puann tsia̍h báng-thâng (báng-á, hôo-sîn), phang, bé-ia̍h tíng-tíng ê sè-tsiah thâng. Tshân-enn tiānn tī tsuí-tî-á, khe-á, làm-tē hù-kīn tshut-hiān. In bē tìng lâng.

對卵算起,田嬰的性命上短六個月,上長甚至有六~七冬久(無出處),這段時間大部份是幼蟲(雛蟲)的形,號做水蠍;怹踮水內掠其他無龍骨類(invertebrate)的蟲食,親像肚胿仔、蠓仔蛆佮細尾仔魚,離開水的成蟲較大型的種有法度活四個月。

Tuì nn̄g sǹg khí, tshân-enn ê sènn-miā siōng té 6-kóo-gue̍h, siōng tn̂g sīm-tsì ū 6~7 tang kú.[Bô tshut-tshù] Tsit tuānn sî-kan tuā-pōo-hūn sī ìu-thiông (tshu-thâng) ê hîng, hō tsò tsuí-gi̍k; in tiàm tsuí-lāi lia̍h kî-tha bô-liông-kut-luī (invertebrate) ê thâng tsia̍h, tshin-tshīunn tōo-kuai-á, báng-á-tshu, kap sè-bué-á hî. Lī-khui tsuí ê sîng-thâng khah tuā-hîng ê tsíng ū-huat-tōo ua̍h 4-kóo-gue̍h.

田嬰的目睭約略有三萬粒小眼(facet),有近三百六十度的視力,對掠空中的飛蟲有幫贊。

Tshân-enn ê ba̍k-tsiu iok-lio̍k ū 3-bān-lia̍p sió-gán (facet), ū kīn 360-tōo ê sī-li̍k, tuì lia̍h khong-tiong ê pue-thâng ū pang-tsān.

改寫閩南語維基:Chhân-eⁿ 原作者:無名氏, A-giâu, Pektiong,Kiatgak,Chùn-hiàn 等等

這篇文章的版權:CC-by-sa


2010年11月20日 星期六

坦克

坦克(英語:Tank)是一種戰車,佇中國古代的戰爭當中,戰車著予人當做一種重要的突擊裝備,受著古早人的重視,佇現代的戰爭當中,戰車作為陸軍建設的基礎裝備,閣較是受著軍方的普遍重視,其中,坦克俱備攻擊佮防守的能力,佇戰場頂愈來愈猛,得著軍政當局,尤其是陸軍的佮意,所以坦克裝備嘛得著真大的發展。

Thán-kik (Ing-gí:Tank) sī tsi̍t-tsióng tsiàn-tshia, Tī Tiong-kok kó·-tāi ê tsiàn-tsing tang-tiong, tsiàn-tshia to̍h hō·-lâng tòng-tsuè 1-tsiòng tiōng-iàu ê tu̍t-kì tsong-pī, sīu-tio̍h kó·-tsá lâng ê tiōng-sī. Tī hiān-tāi ê tsiàn-tsing tong-tiong, tsiàn-tshia tsoh-uî lio̍k-kun kiàn-siat ê ki-tshó· tsong-pī, koh-khah sī sīu-tio̍h kun-hong ê phó·-piàn tiōng-sī. Kî-tiong, Thán-khik kū-pī kong-kik kah hong-síu ê lîng-li̍k, tī tsiàn-tîunn tíng lú lâi lú bíng, tit-tio̍h kun-tsìng tong-kio̍k, îu-kî sī lio̍k-kun ê kah-ì, só·-í, thán-kik tsong-pī mā tit-tio̍h tsin-tuā ê huat-tián.

坦克的效能佇咧伊的攻擊能力、防守能力佮機動能力。

  • 攻擊能力:坦克一般配備一門一公尺粗火炮,一欉防步兵佮一欉防低空的機關銃,少數的防空彈佮反坦克導導,兩个火箭發射器,這以外,閣有以計算機為心臟的火控系統, 較揜屧的多角度銃子發射空,俱備遮的功能,坦克的攻擊能力變甲遐爾仔強。
Thán-kik ê hāu-lîng tī-leh i ê kong-kik lîng-li̍k, hông-síu lîng-li̍k kah ki-tòng lîng-li̍k.

  • Kong-kik lîng-li̍k : Thán-kik it-puann phuè-pī 1-mn̂g 1 kong-tshioh tsho· hué-phàu, 1-tsâng hông pō·-ping kah 1-tsâng hông te-khong ê ki-kuan-tshìng, tsió-sò· ê hông-khong-tuânn kah huán thán-kik tō-tuânn, 2-ê hué-tsìnn huat-siā-khì. Tse-í-guā, koh-ū í kè-sǹg-ki uî sim-tsōng ê hué-khòng hē-thóng, khah iap-siap ê to-kak-tō· tshìng-tsí huat-siā khang. Kū-pī tsià-ê kong-lîng, Thán-kik ê kong-kik lîng-li̍k piàn-kah hiah-nī-á kiông.
  • 防護能力:採用複合裝甲,予普通的炮彈真僫得共拍迵過;採用主動裝甲,抵抗專用穿甲彈的攻擊;採用分艙的技術,提懸整體生存能力,這以外,猶閣俱備較完善的防毒氣的功能。
  • * Hông-hō· lîng-li̍k : tshái-iōng hok-ha̍p tsong-kah, hō· phó·-thong ê phàu-tuânn tsin oh-tit kā phah thàng-kuè; tshái-iōng tsú-tōng tsong-kah, tí-khòng tsuan-iōng tshuan-kah-tuânn ê kong-kik; tshái-iōng hun-tshng ê ki-su̍t, thê-kuân tsíng-thé sing-tsûn lîng-li̍k, tse-í-guā, iá-koh kū-pī khah uân-siān ê hông to̍k-khì ê kong-lîng.
  • 機動能力:坦克俱有大約1500馬力的發動機,相當於火車抑是機動車的動力;鍊帶或著多輪式的行駛系統,進一步提懸坦克盤山過嶺的能力;紅外線潛望鏡系 統會當保證坦克車良好的thong視能力;另外,gâu蹽水佮優秀的水面行駛能力予坦克車俱備水陸作戰的效能,這陣,大多數的坦克,攏有70公里以上的越 野速度,60度的peh崎能力,會當挵過一公尺厚的壁牆,食水深度達到2公尺,踮水面航行10公里無問題,俱備遮爾濟優良的性能,會當看出坦克的機動性是其他的汽車永遠無法度通比並的。
  • * Ki-tōng lîng-li̍k : than-kik kū-íu tāi-iok 1500 bé-la̍t ê huat-tōng-ki, siong-tòng î hué-tshia a̍h-sī ki-tōng-tshia ê tōng-li̍k; liān-tuā (履帶) hi̍k-tsiá to-lûn-sik ê hîng-sú hē-thóng, tsìn-1-pō· thê-kuân thán-kik puânn-suann kuè-niá ê lîng-li̍k; âng-guā-suànn tsiàm-bōng-kiànn hē-thóng ē-tàng pó-tsìng thán-kik-tshia liông-hó ê thong-sī lîng-li̍k; līng-guā, gâu liâu-tsuí kah iu-sìu ê tsuí-bīn hîng-sú lîng-li̍k hō· thán-kik-tshia kū-pī tsuí-lio̍k tsok-tsiàn ê hāu-lîng. Tsit-tsūn, tuā-to-sò· ê thán-kik, lóng ū 70 kong-lí í-siōng ê ua̍t-iá sok-tō·, 60-tō· ê peh-kiā lîng-li̍k, ē-tàng lòng-kuè 1 kong-tshioh kāu ê piah-tshîunn, tsia̍h-tsuí tshim-tō· ta̍t-kàu 2 kong-tshioh, tiàm tsuí-bīn hâng-hîng 10 kong-lí bô būn-tuê. Kū-pī tsiah-nī tsuē iu-liông ê sìng-lîng, ē-tàng khuànn-tshut thán-kik ê ki-tòng sìng sī kî-thann ê khì-tshia íng-guán bô huat-tō· thang pí-phīng--ê.

坦克車的類別

坦克車會當分做四種的類型:主戰坦克、中型坦克、輕型坦克佮特種坦克。

主戰坦克主要是用來佮敵人的坦克作戰;中型坦克主要是配合步兵作戰;輕型坦克會當用軍艦運送抑是空運到作戰的所在,用來配合空降兵抑是海軍陸戰隊的作戰;特種坦克一般是無人駕駛的輕型坦克,會使佇戰場頂做偵察,嘛會使用來載滿火藥衝入敵軍的重要軍事設施,了後共伊炸掉。

Thán-kik-tshia ê lūi-pia̍t

Thán-kik-tshia ē-tàng hun-tsuè 4-tsióng ê luī-hîng : tsú-tsiàn thán-kik, tiong-hîng thán-kik, khin-hîng thán-kik kah ti̍k-tsíng thán-kik.

tsú-tsiàn thán-kik tsú-iàu sī iōng-lâi kah ti̍k-jîn ê thán-kik tsok-tsiàn; tiong-hîng thán-kik tsú-iàu sī phuè-ha̍p pō·-ping tsok-tsiàn; khin-hîng thán-kik ē-tàng iōng kun-lām ūn-sàng a̍h-sī khong-ūn kàu tsok-tsiàn ê só·-tsāi, iōng-lâi phuè-ha̍p khong-kàng-ping a̍i-sī hái-kun lio̍k-tsiàn-tuī ê tsok-tsiàn; ti̍k-tsióng thán-kik it-puann sī bô-lâng kà-sái ê khin-hîng thán-kik, ē-sái tī tsiàn-tîunn tíng tsò tsin-tshat, mā ē-sái iōng-lâi tsài-muá hué-io̍h tshiong-ji̍p ti̍k-kun ê tiōng-iàu kun-sū siat-si, liáu-āu kā i tsà-tiāu.

評論

坦克的作用當然真重要,不而過若是無其他兵種的配合佮支持,嘛會成做反坦克步兵佮武裝直升飛機的肉砧,予伊無法度發揮功效,話閣講倒轉,假使敵人的步兵若無佩備對付坦克的重武器,當當伊遭受坦克攻擊的時陣,恐驚嘛會真不幸,凡勢準算孫武在世嘛無伊法,只好看破kin-liâu, 較袂拄著pa̍t-tiâu。

Phîng-lūn

Thán-kik ê tsok-iōng tong-jiân tsin tiōng-iàu, put-lī-kò nā-sī bô kî-thann ping-tsióng ê phuè-ha̍p kah tsi-tshî, mā-ē tsiânn-tsuè huán thán-kik pō·-ping kah bú-tsong ti̍t-sing hui-ki ê bah-tiam, ho· i bô huat-tō· huat-hui kong-hāu. Uē koh kóng tò-tńg, ká-sú ti̍k-jîn ê pō·-ping nā bô phuè-pī tuì-hū thán-kik ê tàng-bú-khì, tng-tong i tso-sīu thán-kik kong-kik ê sî-tsūn, kióng-kiann mā-ē tsin put-hīng, huān-sè tsún-sǹg Sun-bú tsāi-sè mā bô i huat, tsí-hó khuànn-phuà kin-liâu, khah-buē tú-tio̍h pa̍t-tiâu .


改寫閩南語維基百科:Tank 原作者:Limkianhui, Kaihsu, 無名氏, A-giâu..等等

版權:CC-by-sa

2010年11月19日 星期五

遊戲

'''遊戲''',抑是'''gé-muh'''(game)是一款議量方式,有當時嘛有教育的用途,遊戲普通時有一个目的來決定啥人贏佮啥人輸,一般嘛有規則來規定耍的人啥物會當做佮啥物袂當做。

Îu-hì, ia̍h-sī gé-muh, sī tsi̍t-khuán gī-nīu hong-sik, ū-tang-sî-á mā ū kàu-iok ê iōng-tôo. Îu-hì phóo-thong sī ū tsi̍t-ê bo̍k-tik lâi kuat-tīng siáng iânn kap siáng su. It-puann mā ū kui-tsik lâi kui-tīng sńg ê lâng siánn-mih ē-tàng tsò kap siánn-mih buē-tàng tsò.

== 各種的遊戲 ==
*麻雀
*床球
*切牌
*軍棋
*珠仔台
*Pha-chhìn-kò͘(パチンコ)
*四色牌
*葫蘆問
*干樂
*圍棋

kok-tsióng ê îu-hì
* Muâ-tshiok
* Tshn̂g-kîu
* Tshiat-pâi
* Kun-kî
* Tsu-á-tâi
* Pha-tshìn-kòo
* Sì-sik-pâi
* Hôo-lôo-būn
* Kan-lo̍k
* Uî-kî

改寫閩南語維基:Iû-hì 原作者:Hypercube, A-giâu, Chùn-hiàn
版權:CC-by-sa

2010年11月2日 星期二

漿果

漿果是果子的一的類型,歸屬佇單果,幾仔種無仝科佮屬的植物攏有,親像茄科的柑仔蜜、茄仔、馬玲薯、青椒,忍冬科的忍冬,葡萄科的葡萄等等,漿果的外果皮較薄,中果皮佮內果皮顛倒是肉質厚汁,漿果的一粒果子內常在有足濟種子,漿果的萼片宿存,佮果蒂相黏,漿果一般由多數的心皮敆做做的雌蕊發育來-的,較少是由孤一个心皮發育的hiuⁿ果,因此佇漿果內底定定會看著足濟的間格。

Tsiunn-kó sī kué-tsí ê 1 ê luī-hîng, kui-sio̍k-tī tan-kó, kuí-á-tsióng bô-kâng kho kap sio̍k ê si̍t-bu̍t lóng-ū, tsin-tshīunn kiô-kho ê kam-á-bi̍t, kiô-á, má-lîng-tsî, tshenn-tsiau, jím-tang-kho ê jím-tang, phô-tô-kho ê phô-tô tíng-tíng. Tsiunn-kó ê guā-kó-puê khah po̍h, tiong-kó-puê kap lāi-kó-puê tian-tó sī bah-tsit kāu-tsiap. Tsiunn-kó ê 1 lia̍p kué-tsí lāi siân-tsāi ū tsiok-tsē tsíng-tsí. Tsiunn-kó ê go̍k-phìn sìu-tsûn(宿存), kah kó-tì (果蒂) sio-liâm. Tsiunn-kó it-puann îu to-sò· ê sim-phuê kap-tsò-tsué ê tshû-luí huat-io̍k lâi--ê, khah-tsió sī îu ko·-tsi̍t-ê sim-phuê huat-io̍k ê tsiunn-kó, in-tshú tī tsiunn-kó lāi-té tiānn-tiānn ē khuànn tio̍h juā-tsē ê king-keh.

改寫閩南語維基:Chiuⁿ-kó 原作者:Albert..等等
版權:CC-by-sa

熱冬時間

熱冬時間夏令時間嘛號做日頭光儉約時間 (daylight saving time),是佇日頭較早出-來彼幾月共在地的標準時間調進前,比論講共時計調緊一點整,按呢,會得較貼底利用日頭光,儉約能源。

Jua̍h-tang sî-kan ia̍h hā-līng sî-kan mā hō tsò ji̍t-thâu-kng khiām-iok sî-kan (daylight saving time), sī tī Ji̍t-thâu khah tsá tshut--lâi hit kuí gue̍h kā tsāi-tē ê piau-tsún sî-kan tiâu tsìn-tsîng, pí-lūn kóng kā sî-kè tiâu kín 1 tiám-tsíng. Án-ne, ē-tit khah tah-té lī-iōng ji̍t-thâu-kng, khiām-iok lîng-guân.

台灣佇1945到1961、1974、1975攏有實行熱冬時間。


Tâi-uân tī 1945 kàu 1961, 1974, 1975 lóng ū si̍t-hîng jua̍h-tang sî-kan.


改寫閩南語維基:Joa̍h-tang sî-kan 原作者:Kiatgak, 無名氏..等等

版權:CC-by-sa

徐熙媛

徐熙媛1976年10月6 - ),伊的英語名叫Barbie Hsu,另外有一个外號叫大S,伊是台灣的藝人,是徐熙娣(小S)的阿姊,原本是金星娛樂公司的藝人(偉忠幫),毋過佇2010年怹姐妹仔跳出來,家己開公司做老闆。

Tshî Hi-uān (徐熙媛, 1976 nî 10 gue̍h 6 - ), I ê Ing-gí-miâ kiò Barbie Hsu, līng-guā ū 1-ê guā-hō kiò Tuā-S. I sī Tâi-uân ê gē-jîn, sī Tshî Hi-tē (Siáu-S) ê a-tsé. Guân-pún sī Kim-tshenn Ngôo-lo̍k Kong-si ê gē-jîn (Uí-tiong-pang). M̄-koh tī 2010-nî in tsí-muāi-á thiàu--tshut-lâi. Ka-kī khui kong-si tsuè láu-pán.

改寫中文維基百科:徐熙媛 原作者:無名氏,Tomchiukc,Cybercavalier,Ezman3,KevinAction...等等

版權:CC-by-sa